AWN afdeling Lek- en Merwestreek

In het gebied van afdeling Lek- en Merwestreek zijn drie verschillende werkgroepen actief. Deze werkgroepen zijn Alblasserwaard, Eiland van Dordrecht en Gorinchem. Elke werkgroep werkt zelfstandig aan archiefonderzoek, plaatselijke opgravingen en het uitwerken hiervan. Verder organiseert de afdeling lezingen en excursies. Elk lid van deze AWN-afdeling ontvangt ook het kwartaalblad 'Grondig Bekeken'.

Werkgroep Alblasserwaard
De archeologie in de Alblasserwaard omvat de langste periode. Sporen van menselijke bewoning gaan terug tot ver in de steentijd, iets wat op het eerste gezicht niet snel gezegd zal worden aangezien het gebied uit drassige veengebieden bestaat. Echter, in de ondergrond komen donken voor die al in vroege tijden bewoond zijn geweest.
Eind jaren 90 zijn voor de aanleg van de Betuwelijn diverse grote opgravingen in de Alblasseraard uitgevoerd door de Projectgroep Archeologie Betuweroute waarin de ROB samenwerkte met andere (archeologische) instanties. .afgelopen jaren enkele grote opgravingen uitgevoerd . In totaal hebben er drie opgravingen plaatsgevonden, waarvan twee in Hardinxveld-Giessendam (De Bruin en Polderweg) en een in Graafstroom. Leden van onze afdeling zijn als vrijwilliger betrokken geweest bij deze opgravingen.
Maar door de AWN wordt er ook onderzoek gedaan naar sporen uit de Middeleeuwen. Dit onderzoek vindt vaak plaats op oude oeverwallen van riviertjes die door het gebied stroomden. Op deze relatief hoog liggende oeverwallen onstond de eerste bebouwing van de huidige dorpen. Vandaar ook dat de dorpen in de Alblasserwaard vaak bestaan uit lintbebouwing. Door de hoge grondwaterstand in het gebied zijn archeologische vondsten van hout en leer goed bewaard.

Werkgroep Dordrecht
Archeologische opgravingen op het Eiland van Dordrecht zijn in feite in twee typen te onderscheiden. Het eerste type is het stadskernonderzoek in het oude middeleeuwse centrum van de stad. Dordrecht neemt een vrij unieke plek in, in het landelijke stadskernonderzoek. Ten eerste omdat het de oudste stad van Holland is en als een van de weinige steden een hele vroege bloeiperiode gekend heeft rond de veertiende eeuw. Bovendien zorgde de ligging van de stad ten opzichte van belangrijke rivieren als Merwede en Maas en de ligging vlak bij zee dat de stad een echte handelsstad was in die tijd. Een archeologisch bewijs hiervoor is het vele Duitse aardewerk dat bij archeologische opgravingen te voorschijn komt en waarvan veel aardwerk bestaat uit misbaksels. In vergelijking met andere hollandse steden een unicum.
Buiten het oude historische centrum van de stad vinden andersoortige opgravingen plaats. Vaak in de vorm van proefboringen of kleine kijkputjes bij nieuwbouwlocaties. Doel van deze opgravingen is het vinden van bewoningssporen van voor de Sint-Elizabethsvloed in november 1421. Tijdens deze overstromingen zijn vele dorpen weggevaagd en als gevolg hiervan ontstond een soort binnenzee die meer dan tweehonderd jaar bestaan heeft en waar gemiiddeld twee meter aan afzettingen zijn neergelegd. Ook is in het verleden veel onderzoek gedaan naar de loop de Dubbel, een riviertje dat voor 1421 door het gebied stroomde. Als resultaat van vondsten door AWN-leden heeft de ROB in Dubbeldam (MOK-veld) in 1988 een middeleeuwse begraafplaats opgegraven behorende bij een dorpje dat overspoeld was in 1421. Halverwege de jaren '90 zijn er in het Beelaertspark ook sporen uit die tijd gevonden.

Aangezien Dordrecht sinds 1995 een gemeentelijk archeoloog in dienst heeft, voert de AWN zelf geen opgravingen meer uit. Wel is een aantal AWN-leden betrokken bij de opgravingen die door de gemeentelijk archeoloog worden uitgevoerd.

Werkgroep Gorinchem
In Gorinchem is de Werkgroep Archeologie Gemeente Gorinchem actief waarin ook de AWN participeert. Andere vertegenwoordigers in de werkgroep zijn afkomstig van Gemeente Gorinchem (afdeling Ruimtelijke Ontwikkeling), Gorcums Museum, Stadsarchief Gorinchem en Stichting Historisch Bodemonderzoek Gorinchem e.o. De werkgroep is opgericht in 1995. Drs P.M. Floore is voor 1 dag per week aangesteld als gemeentelijk archeoloog van Gorinchem.
Het archeologisch onderzoek in de gemeente richt zich voornamelijk op de oude binnenstad. Afgelopen jaren hebben er dan ook vele opgravingen plaatsgevonden. Meer informatie over deze werkgroep en de opgravingen is te vinden op de website van deze werkgroep.